OKSİDATİF STRES VE ANTİOKSİDANLAR

Serbest radikaller, besinlerin oksijen kullanılarak enerjiye dönüşümü sırasında meydana gelen reaktif moleküllerdir. Oksijen molekülleri yaşam için vazgeçilmez olmakla birlikte, metabolizma sırasında serbest radikal kaynağı olarak bilinen ve son derece reaktif olan ara ürünler oluşur.

Reaktif oksijen türleri/metabolitleri olarak bilinen bu moleküller lipit, protein ve DNA gibi hücre bileşenlerine zarar verir. Aerobik (oksijen soluyan) organizmalarda serbest radikal oluşumunu kontrol altında tutmak ve bu moleküllerin zararlı etkilerine engel olmak üzere antioksidan savunma sistemleri gelişmiştir. Ancak bazı durumlarda mevcut antioksidan savunma sistemi serbest radikallerin etkisini tamamen önleyemez ve oksidatif stres olarak adlandırılan hücre ve dokuların hasar görmesine yol açan durum ortaya çıkar. Bu durum vücudun yaşlanması  diye de tanımlanabilir.UV ışınları, ilaçlar, yağ oksidasyonu, immunolojik reaksiyonlar, radyasyon, stres, sigara, alkol ve biyokimyasal redoks reaksiyonları gibi pek çok yolla serbest radikal oluşumu gerçekleşebilir. Oluşan serbest radikaller,

aralarında ateroskleroz, kalp hastalıkları, kanser, serebrovasküler hastalıklar, nörodejeneratif hastalıklar, diyabet,  böbrek  yetmezliği, akciğer hastalıkları, amfizem, bronşit ve alkolik karaciğer hastalıkları gibi yaşlanmaya bağlı dejeneratif bozuklukların da yer aldığı patolojik durumların ve hastalıkların oluşumuna katkıda bulunurlar.Tıp bilimi bir yandan hastalıkların tedavisinde yeni seçenekler araştırırken bir yandan da sağlıklı bir yaşam sürdürme ve hastalıkları önleme alanında yoğun çalışmalar yapmaktadır. Bu bağlamda, serbest radikal oluşumunun ve antioksidan kapasitenin belirlenmesi söz konusu hastalıklara yakalanma riskini azaltmak üzere antioksidan diyet uygulanması ve/veya GIDA DESTEĞİ ÜRÜNLER  kullanımı açısından önemli olmaktadır.

SEEBEST RADİKAL KAYNAKLARI

 Aşırı alkol tüketimi

 Sigara kullanımı

 Elektromanyetik radyasyon

 Güneş ışınları(UV)

 Kronik inflamasyonlar

.  Uzun süreli  Metabolik hastalıklar-Diabet gibi..

 Aşırı fiziksel egzersiz-BEDENİN YORULMASI

 Yaşlanma

.    Düzensiz yaşam, Düzensiz ve yetersiz beslenme

 . VUCUDUN ANTİOXİDAN  KAYNAKLARI:

 Selenyum,Cu,Zn

.   katalaz

.  albumın,seruloplazmın

 Askorbik asit (C vitamini)

 Tokoferoller (E vitamini)

 Karotenoidler-A vitamini

 Flavonoidler

 Glutatyon ve tiyoller

 Koenzim Q, ubikinon ve türevleri

Çok doymamış yağ asitlerinin peroksidasyonuyla oluşan lipit peroksitleri oksidasyon, parçalanma ve tekrar düzenlenme ile daha stabil olan karbonil bileşiklerine ve aldehitlere dönüşürler.Bu sırada aşırı miktarda serbest Oksijen molekülleri ve peroxitler oluşur. İdrarda malondialdehit (MDA) düzeylerinin ölçümü, oksidatif stresin değerlendirilmesinde kullanılmaktadır.